UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE to uzależnienie od czynności, zachowania ,które w większym lub mniejszym stopniu dotyczą każdego z nas, ale nad którymi tracimy kontrolę. W konsekwencji, zamiast przynosić nam przyjemność, stają się problemami. Najważniejszą różnicą pomiędzy wykonywaniem jakiejś czynności z pasją a uzależnieniem jest utrata kontroli (odczuwanie przymusu) i powód, dla którego wykonujemy daną czynność. Utrata kontroli wiąże się z tym, że nie jesteśmy w stanie przestać, nawet jeśli próbujemy. Uzależnienie od konkretnych zachowań, może skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie.
NAŁOGI natomiast, to uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Osoby uzależnione poszukują kontaktu z daną substancją (papieros, alkohol, narkotyki..).
UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE
NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE W GRUPIE DZIECI I MŁODZIEŻY
- uzależnienie od używania komputera i gier
komputerowych,
- siecioholizm – uzależnienie od użytkowania
sieci internetowej,
- fonoholizm – uzależnienie od telefonu
komórkowego,
- uzależnienie od środków masowego przekazu.
Nadużywanie komputera, Internetu, telefonu komórkowego to uzależnienia tak powszechne,
że przestaliśmy je praktycznie zauważać.
Niestety lekceważenie problemu nie usuwa go, lecz wręcz przeciwnie
– pozwala uzależnieniu rozwijać się w ukryciu i tym skuteczniej niszczyć nasze życie.
CZY TO JUŻ UZALEŻNIENIE?
SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE, JAKIE ZACHOWANIA DZIECKA POWINNY ZANIEPOKOIĆ RODZICA!
- większość wolnego czasu spędza przy komputerze, w sieci, z telefonem się nie rozstaje,
- nerwowo czy wręcz agresywnie reaguje na próby ingerencji osób dorosłych,
- zaniedbuje inne obowiązki szkolne i domowe (mogą pojawić się wagary, niskie oceny, obniżona
koncentracja uwagi),
- rezygnuje z kontaktu ze znajomymi lub dotychczasowego hobby, aby jak najwięcej czasu grać
na komputerze (czas ten ciągle się wydłuża, a niepokój i złość wzrasta, gdy nie może grać np.
podczas rodzinnego obiadu),
- ma problemy ze snem (zaburzony rytm dnia – gra w nocy, odsypia w dzień),
- ma problemy z odżywianiem.
Ważne jest, aby rodzic dostrzegł różnicę pomiędzy tym, co dziecko lubi robić (ale jest w stanie kontrolować, przerwać, zrezygnować), od tego, nad czym straciło kontrolę.
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z UZALEŻNIENIAMI BEHAWIORALNYMI:
- fizyczne – wady postawy, dolegliwości bólowe stawów, wady wzroku,
- psychiczne – przebywanie wirtualnej rzeczywistości, oderwanie od życia, zaburzenia nastroju
poczucie wstydu, wzmożone napięcie emocjonalne, przewlekłe zmęczenie,
- społeczne - utrata relacji rówieśniczych, spadek umiejętności komunikacyjnych, zachowania
nieetyczne, pogorszenie relacji z bliskimi ,
- moralne - dostęp do treści nieodpowiednich np. pornografii, przestępczości internetowej.
ZACHĘCAM DO LEKTURY PORADNIKÓW DLA RODZICÓW:
1.Domowe Zasady Ekranowe. Broszura podpowiada jak ustalić i wprowadzić takie zasady w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom nadmiernego korzystania z ekranów.
2. Uzależnienia behawioralne, rodzaje oraz skala zjawiska sygnały ostrzegawcze i skutki. Kompendium wiedzy dla Rodziców.
3.Uzależnienia behawioralne przyczyny uzależnień, sposoby zaradcze i pomoc Kompendium wiedzy dla Rodziców.
Autorka obydwu poradników jet Janina Węgrzecka-Giluń – pedagog specjalny, psychoterapeuta, specjalista terapii uzależnień, redaktor naczelna miesięcznika Remedium. Autorka artykułów z zakresu uzależnień i zdrowia psychicznego, realizatorka szkoleń dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą z grup ryzyka.
4.Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież. Broszura wydana przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.
W broszurze został poruszony problem nadmiernego korzystania z komputera i internetu. Zawiera zarówno opisy przypadków, jak i porady, jak reagować na nadużywanie przez dziecko komputera i/lub internetu, czy też opis przebiegu terapii i możliwych działań profilaktycznych.
5.Nadużywanie internetu przez dzieci i młodzież .
WYMIENIONE MATERIAŁY SĄ DOSTĘPNE W ZAKŁADCE
PEDAGOG-PROFILAKTYKA W SZKOLE
B. Mączka, pedagog specjalny